Aerodromi i letelišta

AERODROM BANJICA – PRVI BEOGRADSKI AERODROM

Prvi aerodrom u Beogradu osnovan je krajem 1910. godine na vojnom vežbalištu na Banjici. Mesto je ubrzo postalo poprište nekoliko značajnih događaja iz rane istorije avijacije, uključujući javne demonstracione letove pionira vazduhoplovstva Simona i Masljenikova.

Godine 1912. izgrađen je poseban hangar za smeštaj Merčepovog monoplana. Do 1914. godine, aerodrom na Banjici postaje baza srpske vojne aeroplanske eskadrile i balonske čete. U februaru 1915. godine osnovana je pilotska škola, a na proleće iste godine sa aerodroma počinje da deluje i jedna francuska eskadrila, što govori o strateškom značaju lokacije tokom Prvog svetskog rata.

Nakon završetka rata, aerodrom Banjica nastavlja da služi civilnim potrebama. U periodu između 1918. i 1919. godine korišćen je za poštanski saobraćaj na nekoliko ključnih linija, uključujući Skoplje–Niš–Beograd–Novi Sad i Beograd–Sarajevo–Mostar. Te rute održavala je vojna eskadrila avionima tipa Breguet XIV.

Danas se na mestu nekadašnjeg aerodroma Banjica nalazi Vojnomedicinska akademija (VMA), jedna od najznačajnijih zdravstvenih ustanova u Srbiji.

KALEMEGDAN – ISTORIJSKA VAZDUHOPLOVNA LOKACIJA

Dana 9. januara 1911. godine, u blizini ušća Save u Dunav, na prostoru koji se proteže od nekadašnjeg turskog kupatila (danas Planetarijum u Beogradu), pionir avijacije Edvard Rusjan izveo je svoj poslednji let. Nažalost, njegov avion se srušio prilikom pokušaja poletanja, čime je ovo mesto postalo lokacija jedne od prvih avionskih nesreća u istoriji srpske avijacije.

Danas je isti prostor Kalemegdana i dalje povezan sa vazduhoplovnim aktivnostima. Koristi se za događaje kao što su skokovi padobranaca i paraglajding, a posebno je značajan za učesnike memorijalnog vazduhoplovnog relija „Edvard Rusjan“, koji tradicionalno preleću mesto nesreće kao deo svoje takmičarske rute.

Pored toga, na ovom prostoru se redovno održavaju aeromitinzi sportskih i ultralakih aviona, čime se čuva njegovo nasleđe kao jednog od simbola ranog razvoja avijacije u Beogradu.

KOŠUTNJAK – RANI JEDRILIČARSKI EKSPERIMENTI

Godine 1910. na padinama Košutnjaka, u blizini poznatog mesta Hajdučka česma, izveden je jedan od prvih vazduhoplovnih eksperimenata u Srbiji. Bane Nušić, sin čuvenog srpskog književnika i komediografa Branislava Nušića, i entuzijasta Srbobran Stanojević, spustili su se niz brdo u improvizovanoj jedrilici – letilici bez motora.

Njihov hrabar pokušaj predstavljao je važnu stranicu u istoriji srpskog vazduhoplovstva, simbolišući duh inovacije i istraživanja koji je obeležio početak 20. veka. Iako skromni po današnjim merilima, ovi letovi jedrilicama bili su među prvim koracima ka razvoju motornog letenja u regionu.

SELO PINOSAVA – RANA ŠKOLA JEDRILIČARSTVA

Godine 1932. na zapadnim padinama Avale, u blizini sela Pinosava, osnovana je škola jedriličarstva pod okriljem Aerokluba Kraljevine Jugoslavije. Škola je bila namenjena obuci mladih pilota u osnovama letenja bez motora, koristeći jedrilice koje su bile lansirane pomoću katapulta sa obližnjih brda.

Iako je prirodni teren bio pogodan za obuku, lokacija nije dugo opstala. Već 1933. godine, zbog udaljenosti i logističkih poteškoća, škola je napuštena, a aktivnosti su premeštene na pristupačnije lokacije.

Uprkos kratkom trajanju, škola u Pinosavi imala je značajnu ulogu u ranim fazama razvoja vazduhoplovnog obrazovanja u ovom regionu.

ZVEZDARA – JEDRILIČARSKO LETELIŠTE U BEOGRADU

Godine 1934. padina okrenuta ka Dunavu, u blizini opservatorije na Zvezdari, postala je vežbovni teren za grupu „Deveti“ – rani kolektiv entuzijasta vazduhoplovstva koji su se bavili letenjem jedrilicama. Ova neformalna aktivnost ubrzo je stekla širu podršku, te je mesto zvanično proglašeno jedriličarskim letelištem, namenjenim letenju bez motora.

Letelište, koje se nalazilo u blizini čuvene kafane „Beli bagrem“, postalo je jedno od ključnih beogradskih mesta za obuku i sportsko letenje jedrilicama u periodu između dva svetska rata, doprinoseći popularizaciji jedriličarstva kao sporta i kao prve stepenice u školovanju pilota.

PANČEVO – PRVI CIVILNI AERODROM BEOGRADA

Aerodrom kod Pančeva, osnovan 1923. godine, bio je zamišljen kao privremeno rešenje za potrebe Beograda, dok se ne izgradi stalni aerodrom u Zemunu. I pored svog privremenog karaktera, Pančevo je ubrzo postalo važno čvorište u ranoj istoriji avijacije.

Dana 25. marta 1923. godine, francusko-rumunska avio-kompanija Compagnie Franco-Roumaine de Navigation Aérienne (FRANCO–ROUMEN) počela je da koristi ovaj aerodrom kao stanicu na međunarodnoj ruti Pariz–Carigrad (današnji Istanbul), sa avionima SPAD, prvobitno dizajniranim za vojne svrhe. Samo nekoliko nedelja kasnije, 14. aprila, uveden je redovan poštanski saobraćaj. Već 9. septembra iste godine, aerodrom u Pančevu je omogućavao i noćne letove, što je tada predstavljalo značajan tehnički napredak.

Međutim, aerodrom se suočavao sa ozbiljnim logističkim problemima. Zbog nepostojanja mosta između Beograda i Pančeva, pristup je bio otežan — putnici i roba su morali da prelaze Dunav trajektom, što je ograničavalo upotrebljivost aerodroma za veće operacije.

Uprkos tim ograničenjima, aerodrom je imao važnu ulogu u obuci pilota. Od 1939. godine pa sve do izbijanja Drugog svetskog rata, koristili su ga pitomci Vazduhoplovne akademije Kraljevine Jugoslavije.

Nakon oslobođenja 1945. godine, lokacija je prenamenjena u vojni obučni centar. U periodu od 1954. do 1966. godine, tu je bila baza eskadrile helikoptera S-51 iz transportnog puka Jugoslovenskog ratnog vazduhoplovstva.

Danas originalni aerodrom Pančevo više ne postoji. Na njegovom mestu se nalaze objekti fabrike aviona UTVA, uključujući travnatu poletno-sletnu stazu koja se koristi za probne letove, sportsku avijaciju i obuku pilota — čime se zadržava trajna veza ovog mesta sa vazduhoplovstvom.

ZEMUN–BEŽANIJA – NEKADAŠNJI MEĐUNARODNI AERODROM „BEOGRAD“

Prvobitni međunarodni aerodrom Beograd izgrađen je na niskoj močvarnoj livadi poznatoj kao Dojno polje, između Bežanijske kose i leve obale Save, oko 2 kilometra južno od Zemuna. Zbog močvarnog tla, pre same izgradnje sprovedeni su obimni radovi na isušivanju i pripremi terena.

Odluka o izgradnji aerodroma doneta je 1922. godine, a aerodrom je zvanično otvoren za saobraćaj 25. marta 1927. Od samog početka bio je deo međunarodne vazdušne mreže. Imao je četiri travnate poletno-sletne staze dužine od 1.100 do 2.900 metara, raspoređene u različitim pravcima, sa ukupnom operativnom površinom od 319 hektara.

Godine 1928, novoosnovana nacionalna avio-kompanija Aeroput otvorila je svoj odsek za održavanje aviona upravo na ovom aerodromu. Već 1931. godine izgrađeni su savremeni putnički terminal, kontrolni toranj i betonski stajanka. Neposredno pred izbijanje Drugog svetskog rata, uvedene su noćne operacije, kao i moderna radio-navigaciona oprema. U aprilu 1941. godine, na aerodromu je bila stacionirana 51. grupa VI lovačkog puka, zadužena za odbranu Beograda tokom kratkog, ali žestokog Aprilskog rata. Piloti su uzletali upravo sa ovog mesta kako bi branili prestonicu.

Tokom Drugog svetskog rata, nemačke snage modernizovale su aerodrom, izgradivši betonsku pistu dužine 1.600 metara (pravac 05–23) i rulne staze — što je predstavljalo prvu upotrebu betona u izgradnji aerodroma na teritoriji tadašnje Jugoslavije. Mesto je postalo nemačka vazdušna baza i više puta je bilo bombardovano od strane savezničkih snaga.

Nakon rata, aerodrom je nastavio da služi kako civilnim, tako i vojnim potrebama. Početkom 1950-ih, betonska pista je produžena kako bi mogla da primi najveće avione tog vremena. Međutim, sa razvojem Novog Beograda, lokacija je postala neprikladna za dalju upotrebu, te je doneta odluka da se izgradi novi, savremeni aerodrom u selu Surčin.

Nakon što je odeljenje za održavanje aviona JAT-a preseljeno na novi aerodrom u Surčinu, aerodrom Zemun–Bežanija je zvanično zatvoren 1964. godine. Danas su jedini fizički tragovi nekadašnjeg aerodroma preostali hangari u blizini ulice Tošin bunar.

Na mestu nekadašnjeg aerodroma danas se nalaze brojne znamenitosti savremenog Beograda: Zapadna kapija grada (Geneks kula), deonica auto-puta i železnice (stanica Tošin bunar), Bulevar umetnosti, zgrada bivšeg JAT-a, Ambasada Slovačke, Fakultet dramskih umetnosti, univerzitetski kampus Studentski grad, kao i mnogobrojni stambeni blokovi poput 1, 2, 3, 4, 31, 32, 33, 34, 37, 38, 41, 64, 65, 66 i drugi.

BEOGRAD–SURČIN – SAVREMENI MEĐUNARODNI AERODROM BEOGRADA

Sa posleratnom ekspanzijom Beograda i razvojem Novog Beograda koji je započeo 1947. godine, urbanisti su se suočili sa potrebom da glavni gradski aerodrom premeste na pogodniju lokaciju. Sredinom 1950-ih izabrano je mesto poznato kao „Crna čuka“, u blizini sela Surčin, oko 18 kilometara zapadno od centra Beograda.

Izgradnja novog aerodroma započela je u aprilu 1958, a zvanično je otvoren 28. aprila 1962. godine. Za to vreme, objekat je bio izuzetno moderan, са pistom dužine 3.000 metara (pravac 12–30), rulnom stazom dužine 3.350 metara, savremenim putničkim terminalom, kontrolnim tornjem, prostranom stajankom i naprednim navigacionim i rukovodnim sistemima.

Godine 1964. završen je hangar za održavanje, a pista je 1971. produžena za još 400 metara. U periodu od 1977. do 1979. izgrađen je novi terminal i proširena stajanka radi povećanog obima saobraćaja. Pista je rekonstruisana 1981, 1986. i 1996. godine, у складу са растућим оперативним потребама.

Godine 1986. završen je veliki hangar sposoban da primi najveće avione na svetu. Tokom godina, aerodrom se razvio у multifunkcionalni vazduhoplovni centar. Danas ovde posluju baze za održavanje JAT-a i Aviogenexa, Centar za kontrolu vazdušnog saobraćaja, carinske službe, jedinica policijskih helikoptera, Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva i brojni centri za obuku pilota, uključujući one koje vode JAT i Savezna uprava za kontrolu letenja.

Aerodrom Beograd redovno prima velike avione kao što su Boeing 747-400, Lockheed C-5 Galaxy i Antonov AN-124 Ruslan. Godine 1997. instaliran je ILS sistem kategorije II, koji omogućava sletanje pri slaboj vidljivosti (visina odlučivanja 30 metara i horizontalna vidljivost 400 metara). Delovi opreme za kategoriju III takođe su postavljeni, sa planovima za punu nadogradnju која ће омогућити слетања и при „nultoj“ видљивости.

Dugoročni razvojni plan aerodroma obuhvata izgradnju druge piste, novog terminalnog kompleksa, velike duty-free zone i direktne metro (gradske železnice) veze sa centrom Beograda.

Teorijski kapacitet aerodroma je oko 7 miliona putnika godišnje. Najveći promet ostvaren je 1986. godine, kada je kroz aerodrom prošlo skoro 3 miliona putnika.

Tokom NATO bombardovanja 1999. godine, Aerodrom Beograd pogođen je dva puta raketama tipa Tomahawk, pri čemu je naneta ozbiljna materijalna šteta terminalnoj zgradi, hangarima, carinskim objektima, centru za kontrolu letenja i Muzeju jugoslovenskog vazduhoplovstva.

VOJNI AERODROM BATAJNICA (LYBT) – STRATEŠKA VOJNA BAZA KOD BEOGRADA

Vojni aerodrom Batajnica nalazi se između naselja Batajnica i Nova Pazova, otprilike 20 kilometara severozapadno od Beograda. Izgradnja aerodroma počela je 1947. godine, a svečano je otvoren 1951. Projektovan je kao baza za neposrednu vazdušnu odbranu prestonice i od tada predstavlja jedan od najvažnijih vojnih vazduhoplovnih centara u Srbiji.

Aerodrom raspolaže sa dve betonske i jednom travnatom pistom, koje omogućavaju širok spektar operacija. Na Batajnici je stacionirano više eskadrila, čime ova baza zauzima ključno mesto u sistemu protivvazdušne odbrane Srbije. Na aerodromu se nalaze i Vazduhoplovno-opitni centar (VOC), Školski centar Ratnog vazduhoplovstva i protivvazdušne odbrane (RV-PVO), kao i poznati Vazduhoplovni zavod „Moma Stanojlović“, specijalizovan za remont i održavanje letelica.

Iako je pre svega vojni objekat, aerodrom Batajnica povremeno otvara kapije za javnost tokom aeromitinga i vojnih izložbi, pružajući posetiocima priliku da vide vazduhoplove i opremu iz neposredne blizine.

Tokom NATO agresije 1999. godine, aerodrom Batajnica bio je jedna od najčešćih meta bombardovanja. Pogođen je 25 puta raznim vrstama ubojitih sredstava i pretrpeo je velika oštećenja. Ipak, uprkos razaranju, baza je ostala operativna tokom čitavog sukoba. Sa njenih pista su uzletali hrabri piloti kako bi se suprotstavili talasima neprijateljskih lovaca i bombardera u odbrani Beograda.

LISIČIJI JARAK – GLAVNO SPORTSKO LETELIŠTE BEOGRADA

Sportski aerodrom Lisičiji Jarak nalazi se oko 13 kilometara od Beograda, uz put ka Zrenjaninu, sa desne strane. Tokom Drugog svetskog rata, ovaj prostor koristio je nemački Luftvafe za potrebe vojnog vazduhoplovstva.

U godinama neposredno nakon rata, od 1947. do 1949, lokaciju je koristila vojska Jugoslavije. Međutim, 1949. godine letelište je zvanično prenamenjeno u sportski aerodrom. Od tada, Lisičiji Jarak postaje važno središte rekreativnog i školskog letenja, koje okuplja članove beogradskih i regionalnih aeroklubova. Danas se koristi za obuku pilota motornih aviona, jedrilica i padobranaca, kao i za opštu sportsku avijaciju.

Aerodrom ima više travnatih poletno-sletnih staza, od kojih su glavne orijentisane u pravcu 15–33. Njegova široka, otvorena površina i povoljna lokacija učinile su ga omiljenim mestom za vazduhoplovne entuzijaste već decenijama.

Jedan od značajnih događaja koji se tradicionalno održava na Lisičijem Jarku jeste „Memorijal Edvard Rusjan“, sportsko-vazduhoplovno takmičenje posvećeno jednom od pionira ranog letenja u regionu.

Pored sportskih aktivnosti, aerodrom je povremeno služio i za baziranje aviona iz flote JAT-a, kada su se koristili u svrhe poljoprivredne i privredne avijacije.

AERODROM VRŠAC – CENTAR ZA OBUKU PILOTA I SPORTSKU AVIJACIJU

Aerodrom Vršac nalazi se svega nekoliko kilometara severno od istoimenog grada i manje od 100 kilometara od Beograda. Ima dugu i značajnu istoriju u srpskom i jugoslovenskom vazduhoplovstvu. Osnovan je 1936. godine, када je izgrađen prvi hangar, а већ наредне, 1937. године, članovi grupe „Deveti“ osnovali su jedriličarski centar na toj lokaciji, dodatно unapređujući razvoj rane avijacije u regionu.

Pre kraja Drugog svetskog rata, u aprilu 1945, na aerodromu je zvanično osnovana škola jedriličarstva. Godine 1946. osnovan je Savezni vazduhoplovni centar, који је радио у Vršcu sve do 1972, када prerasta u Pilotsku akademiju JAT-a – glavnog korisnika aerodroma sve do danas.

Aerodrom raspolaže asfaltiranom pistom dužine 1.000 metara (pravac 01–19), opremljenom svetlosnom signalizacijom za noćno letenje, kao i sa dve travnate piste. U okviru kompleksa nalaze se savremeni objekti za obrazovanje u avijaciji, hotel za polaznike akademije, restoran, učionice i čak mala poljoprivredna ekonomija.

Aerodrom Vršac prvenstveno je namenjen stručnoj obuci i usavršavanju pilota kroz profesionalne programe Pilotske akademije JAT-a. Osim obrazovanja, koristi se i kao baza za JAT-ovu poljoprivrednu avijaciju i redovno je domaćin brojnih vazduhoplovnih takmičenja, aeromitinga i drugih događaja iz sveta avijacije.

SPORTSKI AERODROM DIVCI – REKREATIVNI VAZDUHOPLOVNI CENTAR KOD VALJEVA

Sportski aerodrom Divci nalazi se u blizini istoimenog sela, otprilike 12 kilometara istočno od Valjeva, na putu ka Beogradu. To je jedno od nekoliko regionalnih sportskih letelišta koje redovno koriste piloti iz Beograda i okoline.

Aerodrom služi kao baza za širok spektar rekreativnih i školskih aktivnosti, uključujući obuku sportskih pilota, letenje jedrilicama, padobranstvo, motorne zmajeve i paraglajding. Raspolaže travnatom pistom dužine 1.146 metara, u pravcu 08–26, koja omogućava bezbedno korišćenje raznovrsnih lakših letelica.

Divci predstavlja važnu tačku u mreži letelišta namenjenih opštoj i sportskoj avijaciji u Srbiji.

SPORTSKI AERODROM EČKA – OD BAZE LUFTWAFFE-a DO MODERNOG SPORTSKOG LETELIŠTA

Aerodrom Ečka nalazi se u blizini sela Ečka, neposredno jugoistočno od Zrenjanina, na putu ka Beogradu. Manje od 70 kilometara od prestonice, aerodrom danas služi sportskim pilotima i operacijama poljoprivredne avijacije.

Istorijski gledano, ova lokacija imala je značajnu ulogu tokom Drugog svetskog rata. Bila je dom velike baze nemačkog Luftwaffe-a, koja je često u jednom trenutku ugostila i po nekoliko stotina aviona. U to vreme, aerodrom je bio veoma napredan, sa betonskim pistama, rulnim stazama i kaponirima (zaštitnim skloništima za avione).

Nakon rata, 1948. godine, baza je sistematski demontirana, pri čemu je većina objekata uništena do temelja. Ipak, ostaci prošlosti i dalje postoje — tragovi kaponira i delovi rulnih staza mogu se i dalje pronaći u obližnjim selima oko nekadašnje baze.

Krajem 1996. godine, na aerodromu je izgrađena moderna upravna zgrada, sa kontrolnim tornjem i hangarom. Trenutna travnata pista orijentisana je u pravcu 15–33, a u toku su planovi za izgradnju nove betonske piste kako bi se podržale šire vazduhoplovne aktivnosti.

Danas aerodrom Ečka predstavlja spoj istorijskog nasleđa i obnovljene namene, služeći kao regionalni centar sportske i privredne avijacije u severnoj Srbiji.

SPORTSKI AERODROM SMEDEREVO – RADINAC – LOKALNI VAZDUHOPLOVNI CENTAR KOD DUNAVA

Sportski aerodrom Smederevo – Radinac nalazi se oko 4 kilometra jugoistočno od grada Smedereva, u blizini sela Radinac, duž puta ka Ralji. Smešten približno 50 kilometara od Beograda, aerodrom predstavlja važno mesto za lokalne vazduhoplovne aktivnosti.

Aerodrom se prvenstveno koristi od strane sportskih vazduhoplovnih klubova i podržava kako osnovnu obuku pilota, tako i trenažne letove za održavanje letačke osposobljenosti. Takođe se redovno koristi i za potrebe poljoprivredne avijacije.

Letelište raspolaže jednom travnatom pistom dužine 1.000 metara, orijentisanom u pravcu 18–36.

Njegova blizina Beogradu i centralna pozicija unutar Srbije čine ga dragocenim resursom za sportske pilote i vazduhoplovne profesionalce, doprinoseći razvoju opšte avijacije u regionu.

SPORTSKI AERODROM “ČMELIK” – ULTRALAKA AVIJACIJA KOD STARE PAZOVE

Aerodrom “Čmelik” nalazi se na otprilike 4 do 5 kilometara od Stare Pazove, u pravcu ka Golubincima. Uglavnom je služio pilotima ultralakih letelica i motornih zmajeva, što ga čini specijalizovanim, ali aktivnim mestom za rekreativno letenje u ovom regionu.

Aerodromom upravlja Aero klub “Pegaz” iz Stare Pazove. Za više informacija može se kontaktirati putem telefona na broj +381 (0)22 312-387.

Trenutno je aerodrom privremeno van upotrebe.

PORTSKI AERODROM KOSTOLAC (LYKO) – REGIONALNI CENTAR LAKE SPORTSKE AVIJACIJE

Aerodrom Kostolac (ICAO oznaka: LYKO) namenjen je za korišćenje od strane sportskih i amaterskih letelica sa maksimalnom poletnom težinom do 5.700 kg. Letovi su dozvoljeni samo u VFR (vizuelnim) uslovima, tokom dnevne svetlosti.

Aerodromom upravlja Aero klub “Ljuša Veličković” iz Kostolca. Klub se nalazi u ulici Kanalski put bb, a može se kontaktirati putem telefona/faksa na broj +381 (0)12 240-551.

Kostolac predstavlja važnu regionalnu platformu za entuzijaste lake avijacije, podržavajući obuku pilota, rekreativno letenje i aktivnosti opšte avijacije u centralno-istočnom delu Srbije.

AERODROM VELIKI RADINCI – LOKALNA POĽOPRIVREDNA I REKREATIVNA PISTA

Smešten u blizini sela Veliki Radinci, u regionu Sremske Mitrovice, ovaj mali travnati aerodrom prvenstveno služi za poljoprivrednu avijaciju i operacije ultralakih letelica. Povremeno ga koriste i regionalni aeroklubovi za rekreativno letenje i osnovnu obuku pilota.

Iako skromne infrastrukture, aerodrom ima ulogu u očuvanju vazduhoplovne aktivnosti na području Srema.

LETELIŠTE PADINSKA SKELA – MESTO ZA REKREATIVNO LETENJE

Smešteno na severnoj periferiji Beograda, letelište Padinska Skela predstavlja nezvaničnu poletno-sletnu površinu koju često koriste piloti motornih zmajeva, paraglajderi i vazduhoplovni entuzijasti. Iako nema formalnu infrastrukturu poput kontrolnog tornja ili asfaltirane piste, poznato je u krugovima lokalne sportske avijacije kao mesto za spontano letenje.

AERODROM INĐIJA – PRIVATNO I SPORTSKO LETELIŠTE

U blizini grada Inđije, nedaleko od Beške, nalazi se privatni ili klupski aerodrom koji podržava operacije lakih sportskih i eksperimentalnih letelica. Povremeno je domaćin vazduhoplovnih okupljanja i koristi se za trenažne letove, posebno od strane entuzijasta ultralakih aviona.

Iako nije zvanično registrovan za komercijalnu upotrebu, aerodrom ostaje aktivna tačka u mreži opšte avijacije u Vojvodini.

AERODROM KRALJEVO–LAĐEVCI (LYKV) – MEŠOVITI VOJNO-CIVILNI OBJEKAT

Iako je udaljeniji od Beograda, ovaj aerodrom je istorijski imao ulogu u vazduhoplovnom sistemu Jugoslavije. Korišćen je za obuku pilota i podržavao je obrazovne programe JAT-a. Danas funkcioniše kao mešoviti vojno-civilni aerodrom koji opslužuje region Kraljeva, sa infrastrukturom pogodnom i za vojne i za ograničene civilne operacije.